Foto's dia-avond 2015

 

 

1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22

Previous ◁ | ▷ Next

 


 

Heemkunde vervolgt drieluik lezing/dia-avond West-Geesteren

 

Geesteren.Komend najaar, om precies te zijn woensdagavond 11 november a.s., vervolgt de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) in zaal Kottink, het drieluik over de geschiedenis van West-Geesteren en haar bewoners. De avond begint traditioneel om half acht met een lezing door Harry Meinders. Meinders zal de aanwezigen een inkijk geven in de historie van 200 jaar West-Geesteren. Vervolgens worden, middels een diapresentatie, een dertigtal families uit deze markante buurtschap van Geesteren nader voor het voetlicht gebracht. Een aantal mensen van de Heemkunde is momenteel volop bezig met het verzamelen van historische informatie over deze families, die wonen aan de Vinckenweg (het gedeelte vanaf De Pollen tot de Huyerensebroekweg), aan de Huyerensebroekweg en aan de Delenweg.  Deze historische informatie kan bestaan uit oude foto’s en prenten, filmbeelden en oude topografische kaarten.

Hoe ontstond de benaming West-Geesteren?

Waar tijdens het eerste deel van het drieluik, vorig jaar, de nadruk  op het ontstaan van West-Geesteren en de  turfgraferij kwam te liggen, zal deze keer meer de nadruk worden gelegd op de ontwikkeling, door de jaren heen, van de buurtschap en  haar  bewoners. Een veelgehoorde vraag is waarom deze omgeving specifiek met West-Geesteren wordt aangeduid? Men spreekt toch ook niet van Noord of Oost of Zuid-Geesteren? De benaming West-Geesteren heeft alles te maken met het strikken van de eerste onderwijzer voor de school, die daar in 1913 gereed kwam. In de advertentie werd de vermelding van de plaats “Woeste Heide” minder geschikt  bevonden en dus besloot het gemeentebestuur te spreken van West-Geesteren.

Schoolgebouw west geesteren

Foto: De voormalige Openbare lagere school van West-Geesteren (nu woonhuis).

De Openbare Lagere school van West-Geesteren

De bewoners van de “Weustheed” of de “Woeste Heide” zoals men de omgeving toentertijd noemde, staken begin 1912 de koppen bij elkaar. Het was hen al jaren een doorn in het oog dat hun kinderen dwars over de heide via smalle paadjes, tussen de gevaarlijke vennen en plassen door naar de school in het dorp moesten lopen. Al met al was dat meer dan drie kilometer gaans. Het resultaat was dat een delegatie naar het gemeentebestuur van Tubbergen ging om de bouw van een eigen school te bepleiten. Het gemeentebestuur toonde alle begrip voor de argumenten van de bewoners en reeds op 15 mei 1912 werd de bouw van de nieuw te bouwen school aanbesteed. De plek waar de school moest komen, leverde aanvankelijk nog heel wat discussie op. De gemeente koos voor een plek in de buurt van de familie H. Leus maar sommige bewoners zagen de school liever dichtbij de boerderij van Kreuwel aan de Vinckenweg. Een aantal buurtbewoners wees op de gevaren van de in de buurt stromende Molenbeek en Itterbeek, welke zeker de winterdag, een gevaar voor de kinderen zou kunnen opleveren. Uiteindelijk kon iedereen leven met een plek tussen de splitsing van twee zandwegen te weten de Vinckenweg en de Zielakkersweg. De grond was eigendom van de familie Ter Heine, in de volksmond beter bekend als ‘Evvesboer’.

De eerste onderwijzer op West-Geesteren was meester Spitzen

Het was meester Spitzen uit Montfoort die met succes reageerde op de advertentie en in 1913 de eerste onderwijzer op West-Geesteren werd. Om onduidelijke redenen hield Spitzen het na een jaar al voor gezien. Zijn opvolger, Hendriks genaamd, kwam uit Didam. Hendriks kreeg na een half jaar versterking van juffrouw Marie Kock. Er zouden in de jaren die volgden voortdurend twee leerkrachten  aan de school verbonden zijn. Geen overbodige luxe, gelet op het aantal van 68 tot 80 leerlingen in die jaren. Toen Hendriks na tien jaren vertrok, kwam er een man naar West-Geesteren die legendarisch zou worden: meester Vincken. Geboren in het Limburgse Weert en de nodige onderwijs ervaring opgedaan hebbende in het zuiden van ons land, kwam Vincken in 1923 naar Geesteren. Ongetwijfeld zal Harry Meinders tijdens de lezing dieper ingaan op het leven van meester Vincken en zijn grote betekenis voor Geesteren. Als eerbetoon voor zijn vele verdiensten werd de Vinckenweg naar hem vernoemd.

Meester Vincken

Foto: Links meester Vincken en rechts juffrouw Tonnie (Tonia) Kreuwel.

Steeds meer kinderen naar katholieke lagere school

In 1957 telde de Openbare Lagere School op West-Geesteren nog maar negen leerlingen en was daarmee de kleinste school van Nederland. Steeds meer mensen stuurden hun kinderen namelijk naar de, inmiddels goed bereikbare, bijzondere (katholieke) lagere school in het dorp Geesteren. Een jaar hiervoor was meester H. de Vos op West-Geesteren gekomen. Hij was het die het sluiten van de school voor zijn rekening nam. In de krant van 24 januari 1957 werd melding gemaakt van de openbare verkoop. H.J. Nieuwmeijer (Lop’n Hein) was de gelukkige koper. Samen met zijn buurman Herman Busscher (Bozzel Herman) verbouwde Nieuwmeijer de school tot een dubbel woonhuis.

 


Op koers met de voorbereidingen voor de dia avond West-Geesteren (deel 2)

Geesteren. Zodra begin september de dagen merkbaar korter worden en de duisternis elke avond het licht steeds wat vroeger verdrijft, is de periode van het jaar aangebroken dat de mensen van de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) hun gezamenlijke hobby weer oppakken. De zomerdag geniet men van de natuur en van het buitenleven. De heemkunde staat dan bij de meesten van hen, voor enkele maanden, op een wat lager pitje. Zodra de ‘r’ weer in de maand is, begint het heemkundebloed weer sneller te stromen en komen thuis -uit kasten en bureauladen- weer de oude geschriften,  genealogieboeken, topografische kaarten, nostalgische foto’s, prenten en familiestambomen tevoorschijn. Men kan zich niet voorstellen wat heemkundeliefhebbers allemaal verzamelen en bewaren in het eigen archief.

Huisbezoeken dia-avond vrijwel afgerond

Begin september is ook het tijdstip dat de mensen van de werkgroep dia-avond de puntjes op de i zetten wat betreft de jaarlijkse dia-avond in november voor de donateurs van de heemkunde. Zoals bekend wordt het drieluik over West-Geesteren vervolgd met het tweede deel. Ruim dertig families in deze markante buurtschap werden de afgelopen maanden bezocht. Zij wonen aan de Huyerensebroekweg, de Delenweg en aan de Vinckenweg (huisnummers 50 tot en met 86). Talrijke foto’s, prenten en ander historisch materiaal kwam uit oude dozen en fotoalbums tevoorschijn. Zoveel historisch materiaal dat er wel twee dia-avonden mee gevuld kunnen worden. Helaas is dit niet mogelijk en zal er noodgedwongen een selectie moeten plaatsvinden. Vanzelfsprekend wordt alles, ook datgene dat tijdens de dia-avond niet getoond wordt, wel bewaard in het heemkundearchief voor de komende generaties.

Bijschrift schoolfoto:

 West Geesteren1930

Een oude schoolfoto uit 1930 afkomstig van wijlen Ben Vincken. Ook de namen werden toentertijd door Ben uitgezocht. Een tijdrovend werk na zoveel jaren. Op de foto ziet u de leerlingen en leerkrachten, die in die tijd de Openbare Lagere School in West Geesterenbezochten.

Bovenste rij v.l.n.r.: meester Vincken, Jan Leus, Webbink, Horst, Bets Beuvink, niet bekend, Jan Jeurink en juffrouw Kock.

Tweede rij v.l.n.r.: G.Weerink, Herman Leus, Gerard Leus, Wigger, Jan Everlo, Horstman, Horstman, Gerard Jeurink, Gerard Leus en Mien Spalink.

Onderste rij v.l.n.r.: Santje Oude Voshaar, Weerink, Weerink, Dieka Leus, Dien Everlo, Busscher Webbink, Antje Oude Wesselink, Busscher, Jan Weerink, Santje Wigger, Marie Brager.

Gooi a.u.b. oude bidprentjes en foto’s niet zomaar weg!

Ook  de (voor)ouders op West-Geesteren bewaarden vroeger van alles en nog wat.

Dat is tijdens de huisbezoeken wel duidelijk geworden. Bidprentjes, oude krantenartikelen, foto’s van bijzondere gebeurtenissen in de buurt of binnen de familie en het gezin. Van alles kwam er op tafel! Na verloop van tijd raakt bij veel mensen datgene wat men in de loop der jaren zoal heeft bewaard, vaak wat uit beeld. Het verdwijnt in kasten en laden of in dozen op zolder. Vele jaren later, meestal bij opruimwerkzaamheden na een overlijden, komt het uiteindelijk toch weer voor de dag. “Wat moeten wij hier mee?”, is dan de vraag die de kinderen of kleinkinderen zich stellen? Jammer genoeg wordt het historische materiaal nogal eens achteloos opgeruimd. Slechts heel af en toe neemt men kontakt op met de Heemkunde met de vraag: “Hebben jullie misschien nog belang bij een verzameling bidprentjes, oude krantenartikelen en oude familiefoto’s?” Het antwoord daarop luidt dan steevast: “Ja, daar hebben wij heel veel belang bij”. Eén van de doelstellingen van de Heemkunde is namelijk om de geschiedenis van Geesteren zo volledig mogelijk voor toekomstige generaties in beeld te brengen en te archiveren”. De mensen van de Heemkunde vragen een ieder in Geesteren dan ook, in voorkomende gevallen, kontact op te nemen met één van hen.

Contact opnemen kan ook via het emailadres Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Harry Meinders houdt lezing

De dia-avond West-Geesteren (2) wordt gehouden op woensdagavond 11 november a.s., aanvang half 8 in zaal Kottink, en begint met een lezing door Harry Meinders. Waar vorig jaar de geschiedens van West-Geesteren in z’n algemeenheid voor het voetlicht werd gebracht zal nu wat meer de nadruk komen te liggen op de vroegere en huidige bewoners en natuurlijk op de geschiedenis van de befaamde West-Geesterense school. Hierna belichten Bertus Klein Haarhuis en Paul Sand met behulp van talrijke oude foto’s en prenten de geschiedenis van de betreffende families die deze avond voor het voetlicht worden gebracht.

 


Het derde en laatste promotie-artikel leest u hieronder

 

Woensdagavond 11 november a.s. vindt vanaf half acht in Zaal Kottink de jaarlijkse dia-avond van de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG) plaats. Zoals bekend staan deze keer net als vorig jaar opnieuw dertig families en gezinnen uit West-Geesteren in de schijnwerpers. Zij wonen aan de Huyerensebroekweg, de Delenweg en deels aan de Vinckenweg. Graag nemen wij u in vogelvlucht mee naar een aantal wetenswaardigheden over de buurtschap West-Geesteren.

De Huyerensebroekweg

Het woord Huyeren is waarschijnlijk verwant aan het Oudhollandse woord “heurne” dat woonhoek of buurt betekent en gelegen is bij een “broek” of moeras. Het woord huyeren kan ook herleid worden van het werkwoord (thuis)horen, ofwel in het Twents "thoesheurn". Een “broek” is een laaggelegen nat grondgebied. Het woord “broek” is verwant aan het Duitse Bruch (moeras) en het Engelse brook (beek) en is afgeleid van het woord broka wat moeras betekent. De vermaarde Molenbeek kronkelde door het Huyerense Broek richting de Weitemanslanden. Op een oude landkaart uit 1901 zien we links van deze Molenbeek een landweggetje dat later de Huyerensebroekweg werd genoemd.

Boerderij Leus Huyerensebroekweg

Foto: Zicht op de boerderij van de familie Leus aan de Huyerensebroekweg anno 2015.

De Delenweg

Rechts van de Molenbeek liep nog een landweggetje, daar waar nu de Delenweg loopt. Destijds hield dat weggetje, niet meer dan een karrenspoor, midden in het veen op. Het was de plek waar veel boeren kwamen om dunne veenplaggen te steken. Die werden gebruikt als brandstof voor het open vuur waarmee de huizen werden verwarmd. Voor het zover was, werden ze eerst te drogen gelegd op een met keien verstevigde plek. Zo’n plek werd in het Twents ook wel “del” genoemd. Het meervoud van “del” is delen, waarmee duidelijk is waar de buurtnaam De Deelen en de straatnaam Delenweg vandaan komen.

De Vinckenweg

Het was Burgemeester Jansen die in 1948 het oranje lint doorknipte en de naam onthulde van de weg tussen West-Geesteren/De Pollen en het dorp Geesteren waar meester Vincken zich twintig jaar lang met hart en ziel voor had ingezet. Het kon dan ook niet anders dat deze weg de naam Meester Vinckenstraat kreeg. Later omgezet in Vinckenweg. Een andere naam was ondenkbaar geweest. Veel meer over de verdiensten van meester Vincken voor West-Geesteren tijdens de dia-avond.

Opening Meester Vinckenstraat

Foto gemaakt bij de feestelijke opening van de Meester Vinckenstraat in 1948.

Familienaam Leus

Familienamen kunnen we in vier groepen indelen, namelijk afstammingsnamen, geografische namen, beroepsnamen en eigenschapsnamen. Op West-Geesteren wonen meerdere gezinnen Leus. Over de betekenis van de achternaam Leus zijn de meningen niet eensluidend. Leusis een woord dat naast de bekende betekenis van "wapenkreet" en "devies" ook nog in andere betekenissen wordt gebruikt. Een korte, kernachtige definitie is: "Leus is wat onder in de sloot groeit". Deze definitie vindt steun in "Het Woordenboek der Nederlandse Taal", Achtste Deel, Eerste druk. Daarin staat als omschrijving: Leus = Volksnaam voor verschillende waterplanten die ook wel "lisch" worden genoemd.

Een andere verklaring van de naam Leus die we ook tegen kwamen is: "Een stuk land waarop planten als liesgras, gele lis en vertakte egelskop groeien." De achternaam Leus is een geografische achternaam en één van de meest voorkomende familienamen in Geesteren. Om ze van elkaar te kunnen onderscheiden, dragen ze naar goed Twents gebruik, verschillende bijnamen. Wie kende vroeger niet Knien Toon en Pöl Gerriet?

Heemkunde verwacht grote belangstelling

De dia-avond begint om klokslag half acht met een lezing door Harry Meinders. Vervolgens belichten Bertus Klein Haarhuis en Paul Sand met behulp van talrijke oude foto’s en prenten de geschiedenis van de circa dertig families. De dia-avond is gratis toegankelijk voor de donateurs van de SHG. Overige belangstellenden betalen € 2,50 entree p.p. incl. een kop koffie. De families welke voor het voetlicht worden gebracht, hebben uiteraard een persoonlijke uitnodiging ontvangen. Gelet op de overweldigende belangstelling de afgelopen jaren, wordt iedereen geadviseerd op tijd te komen. De zaal is vanaf kwart voor zeven geopend. We beëindigen deze laatste bijdrage voorafgaande aan de dia-avond 2015 met een nostalgische klassenfoto uit 1929 van de Openbare Lagere school West Geesteren.

Klassefoto 1929

1e rij v.l.n.r.: Meisje Slot, Marie Vrielink, Eshuis, Mia Boonen, Annie Leus, Loet Boonen, An Vrielink Eshuis, Ben Vincken, Bernard Beernink, Herman Geerdink.

2e rij v.l.n.r.: Eshuis, Marie Peulken, Marie Maathuis, Bets Vrielink, Herman Leus, Sien Maathuis, An Kemna, Truus Kemna, An Beernink, Marie Oude Wesselink, Lena Maathuis, Oude Bennink.

3e rij v.l.n.r.: Meester Vincken, Gerard Maathuis, Hein Oude Wesselink, Leus, Bernard Geerdink, Bernard Leus, Bernard Oude Wesselink, juffrouw Kock.

4e rij v.l.n.r.: Slot, Jan Kemna, Jan Leus, Herman Geerdink, Slot, Slot.